Sau khi tờ Financial Times loan tin hải quân Mỹ sắp điều tàu vào phạm vi 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây phi pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cùng giới chuyên gia quân sự nước này đã lên tiếng dọa dẫm rằng Bắc Kinh sẽ không khoanh tay đứng nhìn.
Cụ thể, trong cuộc họp báo ngày 9.10, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Xuân Doanh tuyên bố: “Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia nào vi phạm lãnh hải và không phận của Trung Quốc ở quần đảo Nam Sa (cách Trung Quốc gọi Trường Sa - NV) với danh nghĩa bảo vệ tự do lưu thông”, theo Reuters.
Trong khi đó, một số chuyên gia quân sự Trung Quốc dự đoán hải quân nước này sẽ có hành động đáp trả mạnh mẽ, theo tờSouth China Morning Post.
Chuyên gia quân sự Nghê Nhạc Hùng từ Đại học Khoa học chính trị và Luật Thượng Hải nhận định: “Hải quân sẽ ra cảnh báo, yêu cầu tàu Mỹ rời khỏi”. Còn chuyên gia Lý Kiệt tại Viện Nghiên cứu hải quân Trung Quốc ở Bắc Kinh cho rằng hải quân nước này sẽ triển khai tàu chiến để ngăn chặn nếu tàu Mỹ phớt lờ cảnh báo.
Một nguồn tin cấp cao cũng tiết lộ với tờ báo ở Hồng Kông rằng Bắc Kinh có nhiều giải pháp “ít tốn kém” cho tình huống đối đầu như trên, chẳng hạn như “cho máy bay không người lái xua đuổi tàu Mỹ” hoặc “ra lệnh cho lực lượng tên lửa chiến lược khai hỏa từ xa”.
Về phía Washington, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest nhấn mạnh các hoạt động tự do hàng hải là điều mà Mỹ từng thực hiện nhiều lần trước đây và Tổng thống Barack Obama đã “cam kết duy trì nguyên tắc tự do lưu thông ở Biển Đông”.
Tờ The Washington Post hôm qua 9.10 dẫn lời một số quan chức Lầu Năm Góc tiết lộ việc áp sát đảo nhân tạo sẽ được thực hiện bởi một khu trục hạm, tuần dương hạm hoặc tàu tác chiến cận bờ.
Theo nhận xét của chuyên gia Mỹ Bill Bishop trên tờ The Guardian, việc giới chức Mỹ hé lộ ý định trên không lâu sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Nhà Trắng hôm 25.9 là dấu hiệu cho thấy cuộc gặp đó “tệ hại đến mức nào”.
Bình luận về kế hoạch của Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Voltaire Gazmin hôm 9.10 cho rằng động thái này sẽ kiểm nghiệm xem có hay không quyền tự do lưu thông ở Biển Đông. “Nếu họ bị thách thức, điều đó có nghĩa là không có tự do lưu thông”, theo Đài TV5 dẫn lời ông Gazmin.