Cảnh giác với chiêu trò lừa bịp trong bán hàng đa cấp

“Bán hàng đa cấp” là một hoạt động kinh doanh được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, nhiều công ty bán hàng đa cấp đã vi phạm nhiều điều, khoản trong Nghị định 142/2014/NĐ-CP, ngày 14/5/2014 qui định "Về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp". Đặc biệt vi phạm các qui định tại Điều 5: Những hành vi bị cấm trong hoạt động bán hàng đa cấp. Một số doanh nghiệp đã lợi dụng hoạt động bán hàng đa cấp để lừa bịp mọi người, làm sai lệch hoạt động kinh doanh này, khiến cho nhiều người lâm vào hoàn cảnh “dở khóc dở cười”, gây không ít bức xúc trong dư luận.

Hầu hết các công ty bán hàng đa cấp đều có lớp vỏ ngụy trang là một công ty hoạt động kinh doanh minh bạch, có giấy phép hoạt động đầy đủ, phong cách chuyên nghiệp, đội ngũ nhân viên ăn nói đầy thuyết phục và những buổi hội thảo được tổ chức quy mô, hoành tráng để mê hoặc khách hàng…

Với những lời lẽ dụ dỗ rất thuyết phục của các nhân viên bán hàng đa cấp, cùng với chiêu trò kinh doanh “1 vốn 4 lời” mà các công ty này đưa ra để dụ dỗ khách hàng, khiến cho rất nhiều người tin tưởng và chạy theo.

CHIÊU TRÒ LỪA BỊP

Lĩnh vực kinh doanh của các công ty bán hàng đa cấp là bán các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, mỹ phẩm, đồ gia dụng, hàng may mặc, thực phẩm chức năng. Những sản phẩm này đều được quảng cáo là hàng ngoại nhập, chất lượng thì được vẽ ra đủ kiểu nào là rất tốt, nào là đa công dụng. Nhưng thực tế thì cũng chẳng rõ nguồn gốc xuất xứ cũng như chất lượng của những hàng hóa này. Điều đáng nói là chúng được bán với giá “trên trời”. Vậy các công ty trên đã dùng “chiêu” gì để “câu” khách hàng và vẫn có nhiều người mua.

Thường ban đầu, nhiều người “nhẹ dạ” sẽ bị dụ dỗ mua một gói trị liệu sức khỏe, massage, bấm huyệt với giá không hề rẻ. Sau đó, nhân viên công ty lại dụ dỗ khách hàng mua thêm nhiều gói trị liệu nữa để được hưởng nhiều ưu đãi. Khi “con mồi đã cắn câu”, để tạo niềm tin, bên công ty sẽ ký kết một hợp đồng bán hàng đa cấp và giao cho khách hàng một chiếc thẻ chuyên viên kinh doanh của công ty và vài mã hàng rồi cho khách hàng tham dự các Hội thảo được tổ chức ở nhiều nơi, quy mô và rất bài bản, khiến cho họ ngày càng tin tưởng và hàng tháng họ sẽ được nhận lương của công ty (thực chất lương này lấy từ tiền của chính khách hàng đóng vô, công ty không bỏ ra đồng nào cả). Với chiêu trò đó, các công ty này đã dụ dỗ được rất nhiều người.

Điển hình như trường hợp của bà H, ngụ tại xã Đắk Nia (Gia Nghĩa). Được người quen giới thiệu, bà H tìm đến công ty bán hàng đa cấp với mục đích chữa bệnh. Tại đây, nhân viên công ty đã giới thiệu cho bà H mua gói trị liệu giá 9,8 triệu đồng/gói. Với chiêu trò dụ dỗ, họ thuyết phục bà H mua 4 gói trị liệu một lần với tổng giá trị gần 40 triệu đồng để được hưởng ưu đãi và được thăng chức lên làm “Quản lý bán hàng”.

Để tạo lòng tin, một tháng sau công ty đã trả cho bà H một khoản tiền 2,7 triệu đồng gọi là “lương”, tháng sau nữa được trả 9 trăm nghìn đồng. Thực chất số tiền mà công ty trả cho bà H chính là tiền của bà đã bỏ ra để mua các gói trị liệu đắt đỏ.

Chưa dừng ở đó, chiêu thức của các đối tượng này là dụ dỗ khách hàng mua càng nhiều mã hàng càng tốt, sau đó khách hàng (lúc này đã trở thành chuyên viên kinh doanh của công ty) sẽ phải dụ dỗ thêm những người khác cùng tham gia, họ sẽ được hưởng 20% số tiền của người kế tiếp mà mình “lôi về”. Trường hợp của bà H kể trên, do không lôi kéo được thêm người nào tham gia nên cũng không được trả một đồng “lương”  nào nữa.

Không chỉ vậy, các công ty này vẽ ra viễn cảnh một tháng mỗi người có thể thu nhập hàng chục, hàng trăm triệu, sẽ nhanh chóng trở nên giàu có.

VÀ NHỮNG HẬU QUẢ

Trước đây, các công ty này hoạt động mạnh ở TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn khác nhưng giờ đã mở rộng mạng lưới khắp nơi, đặc biệt là những vùng nông thôn (vì nhiều người thiếu hiểu biết, dễ dụ dỗ). Chúng có rất nhiều hình thức ngụy trang như: Lấy tên công ty khác, đổi tên hình thức kinh doanh là ký gởi hàng hóa… nhưng thực tế vẫn là thuộc một công ty và vẫn một hình thức “lừa bịp” như nhau.

Những hệ quả kéo theo không chỉ là tổn thất về vật chất mà còn gây bất hòa trong gia đình. Vì thường những người bị dụ dỗ sẽ rất tin tưởng vào những công ty này mà không chịu nghe theo lời khuyên hay sự can ngăn của bất kỳ ai, kể cả những người thân trong gia đình, dẫn đến xung đột, bất hòa, có khi còn tan vỡ hạnh phúc gia đình.

Và mặc dù, đã có rất nhiều lời cảnh tỉnh và phương tiện thông tin đại chúng cũng có rất nhiều bài viết đưa tin về những chiêu trò lừa bịp của một số công ty bán hàng đa cấp này, vẫn nhiều người bị dụ dỗ. Đến nay, nhiều công ty này vẫn hoạt động ngang nhiên trước những bất bình lên tiếng của dư luận. Hơn thế nữa, chúng ngày càng phát triển mạnh mẽ, mở rộng mạng lưới khắp nơi, đầu tư cơ sở vật chất khang trang, hay tổ chức “hội thảo” rầm rộ.

Như đã đề cập ở trên, hoạt động bán hàng đa cấp được công nhận trên cơ sở pháp luật quy định. Riêng đối với những công ty hoạt động biến tướng, ngoài sự tỉnh táo của mọi người, đã đến lúc cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để làm rõ trắng đen, bảo vệ quyền lợi chính đáng  cho nhân dân.

Nguyễn Thị Hồng Thu