Đây là lần đầu tiên, Bộ Y tế và Chương trình tiêm chủng mở rộng tổ chức thực hiện một chiến dịch tiêm chủng có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với mục đích bảo vệ đồng thời cho trẻ em khỏi mắc hai bệnh sởi và rubella, giảm nguồn lây trong cộng đồng, tiến tới loại trừ bệnh sởi vào năm 2017.
Sởi và rubella là những bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi và virus rubella gây nên. Cả 2 dịch bệnh này lưu hành quanh năm ở nước ta và thường có nhiều diễn biến phức tạp, đe dọa sức khỏe cộng đồng, nhất là trẻ em, cũng như tạo ra gánh nặng đối với gia đình, xã hội.
| |
| Tiêm vaccine đầy đủ giúp trẻ nhỏ an toàn trước dịch bệnh nguy hiểm. Ảnh: Lã Anh |
Đối với bệnh rubella ở trẻ em thường nhẹ và ít biến chứng. Tuy nhiên, nếu người mẹ nhiễm rubella trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sảy thai, thai chết lưu, hội chứng rubella bẩm sinh và nhiễm rubella bẩm sinh ở trẻ sinh ra. Đáng lo ngại khi hội chứng Rubella bẩm sinh rất nguy hiểm, bao gồm các dị tật tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển, đái tháo đường ở trẻ nhỏ...
Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm Việt Nam có trên 6.000 ca mắc hội chứng rubella bẩm sinh. Trong khi đó, sởi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khiến nhiều trẻ em bị mắc và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Từ cuối năm 2013 đến nay, cả nước ghi nhận trên 4.462 trường hợp mắc sởi xác định trong số gần 2 vạn trường hợp sốt phát ban nghi sởi và trên 147 ca tử vong có liên quan tới sởi. Các trường hợp mắc chủ yếu là trẻ em 10 tuổi, chiếm tới 76%.
Trước mối nguy hiểm của bệnh sởi và rubella đối với sức khỏe, WHO đã khuyến cáo, tiêm vaccine sởi và rubella là biện pháp phòng, chống bệnh hiệu quả nhất và được sử dụng rộng rãi trên thế giới lâu nay. Theo GS-TS Nguyễn Trần Hiển, việc tiêm đầy đủ vaccine sởi - rubella có thể giúp đáp ứng miễn dịch với bệnh đạt hiệu quả bảo vệ tới 95% và kéo dài suốt cuộc đời.
PGS-TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, Bộ Y tế quyết định tổ chức thực hiện chiến dịch làm 3 đợt. Đợt đầu tiên từ ngày 15/9 đến 2/10 cho trẻ 1 - 5 tuổi với những địa phương được chọn triển khai trước, gồm: huyện Thanh Sơn (Phú Thọ), TP Vũng Tàu (Bà Rịa - Vũng Tàu), huyện Phú Vang (TP Huế) và huyện Cư Kuin (Đắk Lắk).
Tiếp đó, đợt 2 sẽ diễn ra trong hai tháng 11 và 12 cho trẻ 6 - 10 tuổi và đợt 3 diễn ra vào hai tháng 1 và 2/2015 cho trẻ 11 - 14 tuổi. Chiến dịch được triển khai tới tất cả các điểm tiêm chủng tại trạm y tế xã, phường và trường học trong cả nước.
Tuy nhiên, đối với những vùng sâu, vùng xa, vùng nguy cơ cao và địa bàn đi lại khó khăn, khó tiếp cận có thể tổ chức tiêm chủng đồng thời cho tất cả các đối tượng 1 - 14 tuổi trong cùng một đợt…
Bộ Y tế không thực hiện việc tiêm chủng một cách ồ ạt mà chỉ nơi nào, địa phương nào chuẩn bị tốt, đầy đủ các điều kiện cần thiết mới được tổ chức tiêm chủng. Đồng thời, Bộ Y tế cũng tiến hành tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ y tế thực hiện việc tiêm chủng tại các tỉnh, thành và thành lập các đoàn giám sát tiêm chủng. Theo quy định, tại mỗi điểm tiêm chủng phải có ít nhất 2 cán bộ y tế được tập huấn thành thạo về an toàn tiêm chủng, có hộp chống sốc tại chỗ và đội chống sốc lưu động.
Bộ Y tế cũng yêu cầu cán bộ y tế thực hiện tiêm chủng không chỉ dựa vào tờ khai sức khỏe của gia đình đưa trẻ đi tiêm mà phải khám sàng lọc thật kỹ cho trẻ để loại trừ các nguy cơ nguy hiểm, đặc biệt không tiêm vaccine cho những trẻ bị bệnh, hay mắc bệnh tim bẩm sinh, dị ứng.
Chương trình tiêm chủng mở rộng cũng cho biết, nguồn vaccine được sử dụng cho chiến dịch tiêm chủng sởi - rubella do Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI), Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) viện trợ, với kinh phí lên tới hơn 36 triệu USD. Loại vaccine sởi - rubella đưa vào sử dụng trong chiến dịch được sản xuất ở Ấn Độ đã được WHO kiểm định, thử nghiệm lâm sàng ở Việt Nam và được sử dụng ở 39 quốc gia trên thế giới cho kết quả an toàn.
Cùng với đó, Viện Kiểm định vaccine và sinh phẩm, Bộ Y tế cũng đã kiểm định chất lượng của trên 5 triệu liều vaccine đảm bảo an toàn. Theo GS-TS Nguyễn Trần Hiển, kết quả thử nghiệm lâm sàng vaccine sởi, rubella cho thấy có thể gặp một số phản ứng, như: đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ kéo dài 1 - 2 ngày (khoảng 5%), phát ban xuất hiện 7 - 10 ngày sau tiêm (khoảng 2%); đặc biệt rất hiếm gặp các phản ứng nặng như: giảm tiểu cầu, sốc phản vệ, cũng như các phản ứng dị ứng trong vòng 24 giờ sau tiêm. Kết quả này cho thấy vaccine sởi - rubella rất an toàn.
Nguồn SGGP
