Trên thế giới, lao là bệnh truyền nhiễm có tỉ lệ tử vong đứng thứ hai, chỉ sau HIV. Và có thông điệp “Bệnh lao có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chữa khỏi bệnh lao là cách phòng bệnh tốt nhất”. Tại Việt Nam, lao là một trong những bệnh truyền nhiễm thường gặp nhất. Lao lây lan nhanh chóng tới mức báo động, vi khuẩn lao đã bị kháng thuốc và phát triển lây lan bệnh nhanh chóng từ người này sang người khác.
Bệnh lao là gì ?
Lao là một bệnh lý do vi trùng gây ra. Vi trùng là vi sinh vật rất nhỏ, không nhìn được bằng mắt thường, có thể tìm thấy ở rất nhiều nơi, bao gồm cả bên trong cơ thể con người. Nếu vi trùng lao thâm nhập vào một cơ quan nào đó trong cơ thể và sinh sôi đồng thời cơ thể không thể tự chống lại nó, bạn có thể sẽ mắc bệnh lao.
Bệnh lao phổi thường gặp nhất, nhưng bạn cũng có thể mắc bệnh lao ở nhiều nơi khác trên cơ thể (ví dụ như lao xương, lao hạch, hoặc lao ở não).
Triệu chứng của bệnh lao
- Sốt nhẹ vào chiều và tối
- Chán ăn, giảm sút cân
- Da xanh, thiếu máu
- Cảm thấy mệt triền miên
- Ăn không ngon miệng
- Giảm cân vô cớ
- Ho kéo dài hơn ba tuần lễ
- Sốt
- Ra mồ hôi về đêm
Lao phổi:
- Ho khạc kéo dài trên 2 tuần, ho có đờm, ho ra máu.
- Tức ngực, khó thở.
- Sốt nhẹ kéo dài, đổ mồ hôi ban đêm.
- Gây sút cân
Lao hạch: Xuất hiện các hạch to dính với nhau thành từng khối nổi rõ trên da, ấn vào không đau.
Lao xương khớp: đau tại vị trí bệnh.
Lao màng não: đau đầu, nôn, táo bón, nặng thì hôn mê, co giật.
Nguyên nhân gây ra bệnh lao
- Do vi khuẩn gây ra bệnh lao, lây nhiễm qua đường hô hấp từ người này sang người kia.
- Do thường xuyên hoạt động ở nơi bị ô nhiễm, nhiều khí uế, nơi ẩm ướt tối tăm, bụi bẩn điều kiện để vi khuẩn lao phát triển gây bệnh.
- Do việc tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh, tiếp xúc với chất thải có chứa vi khuẩn lao như đờm, dãi, nước bọt khi ho, hắt hơi …
- Ngoài ra có thể do ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn lao, tiếp xúc với thú nuôi nhiễm lao, khi chăm sóc thú bị chúng cào xước….thì cũng dễ mắc lao da, lao ống tiêu hóa, lao dạ dày,…
Bệnh lao hoàn toàn có thể phòng và điều trị được
Người bệnh lao nên làm gì?
- Khi có dấu hiệu nghi mắc bệnh lao, cần đi khám tại cơ sở y tế, không tự chữa bệnh bằng mọi cách.
- Tuân thủ các hướng dẫn của cán bộ y tế, làm đủ các xét nghiệm, dùng thuốc phối hợp đúng, đủ, đều để chữa dứt điểm bệnh và phòng kháng thuốc. Không được tự ý dừng, thêm hoặc đổi thuốc. Thuốc uống hàng ngày vào một giờ nhất định khi đói.
- Người bị bệnh lao cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh cho người xung quanh như: Che miệng khi ho, hắt hơi vào khăn tay, khăn giấy, sau đó luộc sôi khăn tay sau khi giặt bằng xà phòng hoặc đốt khăn giấy. Trong nhà cần mở cửa sổ để không khí lưu thông, hạn chế tiếp xúc với trẻ nhỏ, người già, phụ nữ có thai và người ốm yếu.
- Người bị bệnh lao cần bỏ rượu, bia, thuốc lá, sinh hoạt điều độ, ăn uống đủ chất để chống đỡ bệnh tốt hơn.
Điều trị khỏi một người bệnh lao là tránh cho 10 người khác không bị mắc bệnh lao, vì vậy người bệnh lao điều trị khỏi bệnh là bảo vệ bản thân mình và cả cộng đồng.
* Cách phòng và chữa bệnh lao tại cộng đồng:
- Chữa lao đúng cách, sẽ giảm lây một cách nhanh chóng, thường chỉ 2 tuần lễ. Biện pháp phòng bệnh lao hiệu quả nhất là điều trị khỏi cho những bênh nhân có lao phổi ho ra vi khuẩn lao.
- Tiệt trùng đờm, chăn chiếu bằng ánh sáng mặt trời, nhiệt độ 600C trong 20 phút vi khuẩn lao sẽ chết. Phơi dưới ánh nắng mặt trời là phương pháp đơn giản hiệu quả.
- Vệ sinh môi trường: nhà cửa thông thoáng, không khạc nhổ bừa bãi, dùng khăn giấy gom đờm đốt đi.
- Tuổi cao, yếu tố độc hại (thuốc lá, bia rượu…), dinh dưỡng kém… là yếu tố làm bệnh nặng hơn.
- Tiêm phòng BCG cho trẻ sơ sinh.
Thông điệp gửi tới mọi người: “Bệnh lao có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chữa khỏi bệnh lao là cách phòng bệnh tốt nhất!”
Cao Thảo – Khoa YTCC-DD&ATTP