Vấn đề Biển Đông sẽ bao trùm Đối thoại Shangri-La 2015

Tờ Stars and Stripes (Mỹ) ngày 27.5 đưa ra dự báo rằng phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tại diễn đàn an ninh Shangri-La sắp tới ở Singapore sẽ quyết định bản chất mối quan hệ Washington và Bắc Kinh về những căng thẳng tại Biển Đông.

Ông Carter sẽ có mặt cùng các bộ trưởng quốc phòng các nước châu Á và châu Âu tham dự diễn đàn thường niên Đối thoại Shangri-La, sẽ diễn ra từ 29 - 31.5 tại Singapore.

Các quan chức Hải quân Mỹ gần đây công khai bày tỏ lo ngại về hoạt động bồi đắp trái phép đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông. Washington có thể sẽ đưa ra lo ngại này tại Singapore, ông Alexander Neill, chuyên gia phân tích cấp cao về an ninh châu Á - Thái Bình Dương của Đối thoại Shangri-La, dự đoán.

“Ông Carter gần như chắc chắn sẽ đưa ra những lo ngại này và có lẽ sẽ nói rõ hơn một chút về mong muốn của chính phủ Mỹ trong việc làm giảm căng thẳng hay tránh xung đột”, ông Neill bình luận.

“Dù vậy, chúng tôi không rõ liệu ông ấy sẽ đưa ra phát biểu mang tính hòa giải về các mối lo ngại hàng đầu của Mỹ hay sẽ tỏ ra cương quyết”, chuyên gia này nói.

Ông Neill cũng nhận xét thêm rằng Trung Quốc có vẻ như đã sẵn sàng để phản pháo các chỉ trích nhằm vào hoạt động bồi đắp phi pháp của nước này ở Biển Đông, so với lần tham dự diễn đàn hồi năm ngoái.

Tàu Trung Quốc đang bồi đắp trái phép tại Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa  của Việt Nam - Ảnh: Reuters

Các quan chức Trung Quốc tham dự Đối thoại Shangri-La 2014 dường như đã không có chuẩn bị trước làn sóng phản đối đến từ đại diện các quốc gia tham dự.

Trung tướng Vương Quán Trung, phó tổng tham mưu Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, khi đó nói với quan khách rằng ông sẽ phát biểu “ngoài phần đã được soạn sẵn từ trước” để trả lời những chỉ trích nhằm vào hành động ngang ngược của Bắc Kinh trên Biển Đông, trong đó có vụ đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào vùng biển của Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Vương sau đó không đưa ra được luận điểm nào để biện hộ cho các hành động này, thay vào đó ông ta quay sang chỉ trích phần phát biểu của đại diện Mỹ, Nhật Bản là “đầy những từ ngữ đe dọa”.

Chuyên gia Neill nhận định Bắc Kinh rõ ràng đang chuẩn bị một số kiểu phản bác cho diễn đàn năm nay.

“Đoàn Trung Quốc năm nay mạnh hơn đáng kể so với những năm trước gộp lại. Đây là một phái đoàn rất có thế lực”, ông Neil nhận định.