Đòi hỏi lạ lùng của Trung Quốc

Báo New York Times (Mỹ) ngày 17-9 cho biết chính phủ Trung Quốc đang yêu cầu nhiều công ty công nghệ Mỹ cam kết tuân thủ những chính sách an ninh gây tranh cãi của nước này. Reuters gọi đó là một kiểu cam kết “lạ lùng” khi các công ty nói trên bị đòi hỏi phải chuyển dữ liệu người sử dụng cũng như bản quyền cho Bắc Kinh.

Theo các nguồn tin trong cuộc, nỗ lực âm thầm nói trên của Bắc Kinh bắt đầu từ cuối năm ngoái và được thể hiện trong văn bản do Trung tâm Đánh giá An ninh Công nghệ Thông tin Trung Quốc (CITSEC) của chính phủ gửi đi. Phiên bản đầu tiên của văn bản bị đánh giá là can thiệp quá lộ liễu dẫn đến phản ứng gay gắt của các nhà vận động hành lang doanh nghiệp nước ngoài cũng như chính phủ Mỹ và các nước châu Âu.

Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tại hội nghị bàn tròn kinh doanh

ở Washington hôm 16-9 Ảnh: REUTERS

Đến tháng 8 qua, một phiên bản mới xuất hiện với nội dung được cải thiện nhưng vẫn lộ rõ tham vọng của Bắc Kinh nhằm kiểm soát hệ thống của các công ty công nghệ nước ngoài. Văn bản này đòi hỏi các công ty Mỹ bảo đảm sản phẩm của họ phải “an toàn và có thể kiểm soát” - một cụm từ được người trong ngành hiểu là đòi hỏi họ mở “cổng hậu”, cho phép bên thứ ba tiếp cận hệ thống để lấy chìa khóa mã hóa hoặc thậm chí trao cả mã nguồn.

Tuy nhiên, cho tới nay, hầu hết công ty nhận được yêu cầu khó chịu đó đều từ chối ký vào bản cam kết với lý do câu chữ và mục đích của tài liệu này quá mơ hồ. Báo The New York Times nhận định đòi hỏi “thô bạo” mới nhất nói trên một lần nữa nêu bật cách Bắc Kinh dùng quyền lực để ép uổng các công ty công nghệ Mỹ hoạt động tại thị trường đông dân nhất thế giới.

Thông tin trên được tiết lộ chỉ ít ngày trước chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong đó an ninh mạng có thể đứng đầu chương trình nghị sự. Theo báo Guardian (Anh), ông Obama không ngần ngại gửi tới ông Tập lời cảnh báo lạnh lùng trong bài phát biểu tại một hội nghị bàn tròn kinh doanh ở Washington ngày 16-9.

Ông chủ Nhà Trắng cảnh báo Trung Quốc phải chấm dứt các cuộc tấn công mạng nhằm vào công ty Mỹ hoặc phải đối mặt với việc Mỹ “vũ khí hóa mạng internet”. “Chúng tôi đang chuẩn bị một số biện pháp để người Trung Quốc thấy rằng an ninh mạng không chỉ là vấn đề khiến chúng tôi khó chịu mà còn gây căng thẳng đáng kể cho quan hệ song phương nếu không được giải quyết... Chúng tôi đã chuẩn bị một số hành động đối kháng để Bắc Kinh chú ý” - ông Obama nhấn mạnh.

Vào thời điểm ông Tập Cận Bình đến Mỹ, Bắc Kinh có kế hoạch chủ trì một diễn đàn công nghệ tại TP Seattle với sự tham gia của Cục trưởng Cục Quản lý không gian ảo của Trung Quốc Lữ Ngụy và các “đại gia” công nghệ Mỹ như Apple, Facebook, IBM, Google, Uber...

Diễn đàn này nhằm phô bày tầm quan trọng của Trung Quốc trong vai một nhà sản xuất và một người tiêu thụ các sản phẩm công nghệ cao. Tuy nhiên, ông Obama từng thẳng thắn rằng các công ty của Mỹ bị tổn thương vì những hoạt động cạnh tranh không lành mạnh của Trung Quốc.

Hiện chưa rõ liệu trong số khách tới diễn đàn có công ty nào nhận phải “mật thư” từ Bắc Kinh hay không. Cũng không rõ giới chức Trung Quốc chờ đợi phản ứng như thế nào từ các công ty nói trên. Thế nhưng, nhiều khả năng Bắc Kinh hy vọng có được những tín hiệu cụ thể từ diễn đàn này cũng như một hội thảo công nghệ khác do nước này chủ trì vào cuối năm nay.