Lầu Năm góc đưa chiến thuật mới ngăn chặn Trung Quốc bành trướng trên Biển Đông

Tăng cường bay giám sát

Mỹ đang phát triển các chiến thuật quân sự mới, như tăng cường sử dụng máy bay trinh sát, tăng cường các hoạt động hải quân gần khu vực tranh chấp, để ngăn chặn các bước tiến bành trướng lãnh hải chậm nhưng chắc của Trung Quốc trên Biển Đông – tờ Financial Times ngày 10.7 cho biết.

Sự thay đổi chiến thuật này diễn ra trong bối cảnh TQ có hàng loạt hành động xâm lược để thay đổi hiện trạng trên một trong những tuyến đường biển quan trọng nhất của nền kinh tế toàn cầu. Thách thức với quân đội Mỹ là phải tìm ra các chiến thuật đẩy lùi những bước đi quy mô nhỏ của TQ mà không làm leo thang các tranh chấp cụ thể thành xung đột quân sự lớn hơn.

Một bằng chứng của chiến thuật mới này là, hồi tháng Ba vừa qua, Mỹ đưa máy bay do thám P-8A bay trên bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam hiện do Philippines kiểm soát. Tàu TQ đã ngăn chặn phía Philippines tiếp tế cho lính thủy đánh bộ của họ trên một con tàu mắc cạn gần bãi Cỏ Mây. Máy bay Mỹ bay ở độ cao thấp để chắc chắn rằng phía TQ có thể nhìn thấy.

“Thông điệp ở đây là, chúng tôi biết những gì các người đang làm, hành động của các người sẽ gây hậu quả, còn chúng tôi có năng lực, có ý chí, và chúng tôi đang ở đây,” một cựu quan chức Lầu Năm góc am hiểu vấn đề này cho biết.

Một người phát ngôn của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương thuộc quân đội Mỹ phát biểu rằng, Mỹ “tiến hành các hoạt động bình thường trong các vùng biển và vùng trời ở đây”.

Việc tăng cường sử dụng máy bay giám sát trong khu vực có thể đi cùng với việc sẵn sàng công khai các hình ảnh hoặc video về hoạt động hải quân của TQ. Một số quan chức Mỹ tin rằng, TQ có thể tạm ngưng cho tàu quấy nhiễu ngư dân Việt Nam hoặc Philippines khi thấy những hình ảnh này được công bố.

Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ cũng đã được yêu cầu phối hợp phát triển một hệ thống thông tin hàng hải trong khu vực, hệ thống này sẽ cho phép các chính phủ ở tây Thái Bình Dương biết chi tiết thông tin về vị trí các tàu trong khu vực. Một số chính phủ cho biết, có lúc họ đã không hay về sự xuất hiện đột ngột của tàu TQ.

Mỹ đã cung cấp cho Philippines, Nhật Bản và các nước khác trong khu vực các thiết bị radar cải tiến, các hệ thống giám sát khác và giờ đang tìm cách xây dựng hệ thống thông tin này dựa trên một mạng lưới khu vực rộng lớn hơn để có thể chia sẻ dữ liệu.

Mỹ sẽ phô trương lực lượng có tính toán trên Biển Đông

Lầu Năm góc cũng đang xem xét kế hoạch phô trương lực lượng có tính toán, chẳng hạn như việc máy bay B-52 đã bay trên biển Hoa Đông hồi năm ngoái, sau khi TQ tuyên bố thành lập khu vực nhận dạng phòng không tại đây. Mỹ cũng đang xem xét khả năng đưa tàu hải quân gần hơn tới các khu vực tranh chấp.

Các quan chức Mỹ cho biết, trong chính quyền Mỹ đã xuất hiện sự ủng hộ với một vài ý tưởng mang tính đối đầu hơn được đề xuất để ngăn chặn TQ. Các ý tưởng này bao gồm triển khai lực lượng bảo vệ bờ biển của Mỹ ở Biển Đông để đối phó với hoạt động của tàu dân sự TQ, sử dụng các tàu hộ tống do Mỹ đứng đầu để hộ tống ngư dân Philippines và các nước khác trong khu vực tới các vùng biển mà họ hay bị TQ trục xuất.

Năm 2010, chính quyền Obama đã tuyên bố Biển Đông là “lợi ích quốc gia” của Mỹ. Kể từ đó, Mỹ đã chứng kiến TQ giành quyền kiểm soát ở bãi cạn Scarborough cách đảo Luzon của Philippines 120 hải lý hồi năm 2012, TQ gây lộn ở Bãi Cỏ Mây, xây đường băng trên các đảo trên Biển Đông, đặt giàn khoan vào vùng biển của Việt Nam…

Cho dù TQ phản đối, từ lâu Mỹ đã tiến hành bay giám sát trong khu vực. Việc sử dụng thế hệ máy bay P-8A mới là sự tăng cường hoạt động giám sát này.

Bonnie Glaser, chuyên gia về Châu Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ, nói rằng các chuyến bay giám sát cho thấy Mỹ “có lợi lích trong việc giải quyết hòa bình các tranh chấp và chống lại sự cưỡng bách của TQ”. Tuy nhiên, bà Glaser cũng chưa tin tưởng rằng các chuyến bay đó sẽ răn đe được hành vi của TQ.

Trong khu vực, Philippines cũng muốn tăng cường năng lực giám sát để đối phó với các hành vi gây hấn của TQ trên Biển Đông. Một quan chức Philippines cho biết, quân đội nước này dự định mua hai máy bay giám sát, đây là một trong những ưu tiên cao nhất của họ, và Philippines ưa chuông máy bay có người lái hơn là máy bay không người lái.

“Chúng tôi cần Mỹ lúc này, khi chúng tôi đang xây dựng lực lượng phòng thủ đáng tin cậy tối thiểu”, quan chức này nói.