Philippines bất ngờ khiến Trung Quốc "vỡ mộng" về biển Đông

“Sẽ không bao giờ có chuyện chúng tôi nhượng lại quyền của mình ở bãi cạn Scarborough” - ông Duterte cam kết tại một cuộc họp báo sau khi hội đàm với đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Kiến Hoa.

Theo tân tổng thống Philippines, “đây không phải là vấn đề về lãnh thổ. Đây là vấn đề về việc bị ngăn cản hoặc gây trở ngại do các công trình xây dựng ở đó và chúng tôi không thể thực thi tự do các quyền theo Công ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc UNCLOS đối với vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý” của Philippines.

Ngư dân Philippines sửa tại tàu dùng để đánh cá tại vùng biển quanh Scarborough. Ảnh: REUTERS

Ông Duterte nói rằng ông không thảo luận vềtranh chấp biển Đông với đại sứ vì Philippines vẫn đang đợi quyết định của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan).

Hồi tháng trước, ông Duterte từng tuyên bố đàm phán đa phương để giải quyết vấn đề biển Đông, trong đó sẽ bao gồm cả Mỹ, Nhật, Úc cũng như các quốc gia khác có tuyên bố chủ quyền tại khu vực này. Trong chiến dịch tranh cử, ông Duterte từng gây chú ý khi nói rằng sẽ lái một chiếc motor nước ra cắm cờ Philippines lên các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng.

Mới chỉ một ngày trước đó, Trung Quốc còn tỏ ra rất hoan hỉ vì đề nghị chính phủ mới của Philippines về việc đàm phán song phương để giải quyết tranh chấp biển Đông. Trong khi đó, ông Duterte còn nói rằng nước ông sẽ không dựa vào đồng minh an ninh lâu năm là Mỹ. Tuy nhiên, tuyên bố mới nhất của vị lãnh đạo này cho thấy một lập trường cứng rắn và rõ ràng không chịu lùi bước của Philippines trước Trung Quốc ở biển Đông.

Về mối quan hệ giữa Mỹ - Philippines, Washington hy vọng sẽ duy trì mối quan hệ an ninh bền vững, trong đó có thỏa thuận gần đây về việc lực lượng Mỹ đồn trú luân phiên tại các căn cứ của quốc gia Đông Nam Á này, bất chấp những dấu hiệu từ Tổng thống Duterte khi tuyên bố rằng ông sẽ đưa ra đường lối độc lập hơn. Trước đó, phát biểu với báo giới hôm 31-5, ông Duterte nêu rõ chính sách tương lai của Manila sẽ “không phụ thuộc vào Mỹ”.

Phát biểu trên đường tới tham dự Đối thoại Shangri-La (dự kiến diễn ra ở Singapore từ ngày 3 đến 5-6), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhấn mạnh Washington xem xét mối quan hệ đồng minh với Philippines“một cách rất nghiêm túc”. Ông Carter nói: “Philippines có một chính phủ mới và chúng tôi mong muốn làm việc với họ, bàn về quan hệ đồng minh của chúng tôi và các vấn đề an ninh trong khu vực”.