Động thái Hàn Quốc với Biển Đông sau Tập Cận Bình thăm

Tờ International Policy Digest ngày 2/7 đăng bài phân tích của Ann Song bình luận, trong tháng 5 thế giới đã sững sờ trước việc Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam gần vị trí họ hạ đặt (trái phép) giàn khoan Hải Dương 981 (trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam) ở Biển Đông. Cùng vỡi trữ lượng lớn nhiên liệu chưa được khai thác, Biển Đông còn là một tuyến hàng hải quan trọng hàng đầu thế giới.

Hàn Quốc là một cường quốc kinh tế trong khu vực, đối tác chặt chẽ với Trung Quốc và cũng có quyền lợi ở Biển Đông. Quyền lợi của Hàn Quốc sẽ bị ảnh hưởng nếu nổ ra bất kỳ cuộc xung đột nào trên vùng biển này.

Trong lịch sử, Mỹ đã đóng góp quan trọng để bảo vệ quân đội Hàn Quốc trong khi sự oán giận hậu chiến tranh đã khiến Hàn Quốc chỉ trích mạnh mẽ và lạnh nhạt với Nhật Bản. Trung Quốc đã tìm cách tiếp cận Seoul để hỗ trợ họ trong trường hợp bạo lực leo thang ở Hoa Đông, phản ứng của Seoul sẽ tác động trực tiếp đến quan hệ Mỹ - Hàn và có thể làm hỏng mối quan hệ liên minh vững chắc với Washington. Kịch bản xấu nhất xảy ra trong trường hợp này là quân đội Mỹ sẽ rút khỏi Hàn Quốc.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye tại Seoul.

Hiện tại Hàn Quốc có thể không nhanh chóng tham gia cùng với Hoa Kỳ trong những vấn đề có thể làm hỏng quan hệ của họ với Trung Quốc. Còn khi Washington vừa tăng cường quan hệ chặt chẽ với Tokyo còn Hàn Quốc vẫn nhạy cảm trong vấn đề lịch sử với Nhật Bản.

Tuy nhiên, Hàn Quốc vẫn có thể bắt tay với Nhật Bản, Seoul có thể đứng về phía cộng đồng quốc tế chứ không phải Trung Quốc. Hàn Quốc tìm kiếm mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Bắc Kinh không chỉ vì kinh tế mà còn vì vấn đề Bắc Triều Tiên.

Nhưng chính nỗ lực của Trung Quốc để gia tăng ảnh hưởng địa chính trị của mình đã khiến Seoul cảnh giác với ý định thực sự của Bắc Kinh khi hợp tác với láng giềng.

Seoul không phát biểu công khai phản đối các hành động của Trung Quốc bởi lo ngại điều đó có thể gây hậu quả xấu trong quan hệ song phương, nhưng Hàn Quốc rất có thể sẽ tham gia các nỗ lực trừng phạt quốc tế nếu Trung Quốc có hành vi bạo lực hơn nữa ở Biển Đông.

Vì vậy, trừ khi nổ ra một cuộc xung đột, đối đầu quân sự ở Biển Đông, trong tương lai gần Hàn Quốc vẫn duy trì quan điểm trung lập và nhẹ giọng trước căng thẳng ở khu vực để nỗ lực cân bằng lợi ích trong quan hệ với các quốc gia khác nhau.

Trước đó, hôm 3/7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tới Seoul cùng phái đoàn thương mại khổng lồ, nhằm củng cố mối quan hệ thương mại giữa hai nước. Đây là chuyến công du phá vỡ truyền thống lâu nay của lãnh đạo Trung Quốc, khi thăm Hàn Quốc trước Triều Tiên.

Trong chuyến công du 2 ngày ở Hàn Quốc, ông Tập Cận Bình dự kiến gặp Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và tham dự một diễn đàn kinh doanh cùng với đại diện từ hơn 100 công ty của Trung Quốc. Ông cũng gặp các lãnh đạo cấp cao của tập đoàn điện tử lớn của Hàn Quốc là Samsung và LG. Nhiều thỏa thuận kinh doanh dự kiến sẽ được ký kết.

Ông Tập Cận Bình và phu nhân Bành Lệ Viện được đón tiếp tại sân bay không quân Seoul, ngày 3/7.

“Trung Quốc và Hàn Quốc bổ sung cho nhau trong ngành công nghệ cao và công nghệ thông tin”, Jin, phó giám đốc Viện Ngoại thương Trung Quốc, thuộc Viện Hợp tác Ngoại thương và kinh tế quốc tế Trung Quốc của Bộ Thương mại, cho hay.

Theo ông, Trung Quốc có lợi thế phát triển trong ngành thương mại điện tử và ngành kinh doanh liên quan đến internet, nổi bật là công ty Alibaba và Baidu, trong khi Hàn Quốc có lợi thế ở ngành điện tử.

“Vì vậy hai bên có thể tìm kiếm hợp tác trong những lĩnh vực này, để cùng nhau khám phá thị trường quốc tế”, ông nói.

Chuyến thăm của ông Tập diễn ra vào thời điểm Bắc Kinh và Seoul đang có mối quan hệ không tốt đẹp với Nhật. Nội các Nhật hôm 1/7 đã phê chuẩn cách diễn giải lại hiến pháp của nước này, cho phép quân đội hỗ trợ các đồng minh trên chiến trường.

Với chuyến thăm này của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Trung Quốc muốn lôi kéo Hàn Quốc ra khỏi liên minh với Mỹ và Nhật để phá chiến lược “xoay trục sang châu Á” của Washington.

Chuyến thăm “phá lệ” của ông Tập cho thấy tầm quan trọng của Seoul trong chính sách ngoại giao của Trung Quốc. Ngoài ra, giới quan sát cũng cho rằng Trung Quốc muốn gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Triều Tiên, theo đó phải kìm chế khiêu khích, mặc dù giới chức Trung Quốc khẳng định chuyến thăm không nhằm vào một nước thứ ba nào.