Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng: “Đà Nẵng không để thất thoát ngân sách!”

Số tiền giảm 10%

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), việc giảm 10% tiền sử dụng đất cho tổ chức, cá nhân khi nộp đủ số tiền sử dụng đất trong vòng 60 ngày đã gây thất thoát hơn 1.300 tỉ đồng. Ông Văn Hữu Chiến cho rằng, nói thất thoát là không có cơ sở.

UBND TP xem việc giảm 10% là hình thức hỗ trợ, khuyến khích các hộ dân giải tỏa nộp tiền vào ngân sách và hỗ trợ lãi vay cho các nhà đầu tư khi chuyển quyền sử dụng đất. Mặt khác, việc giảm 10% tiền sử dụng đất sẽ huy động nhanh nguồn kinh phí vào ngân sách để tái đầu tư phát triển thay vì ngân sách thành phố phải đi vay với mức lãi suất bình quân thấp nhất là 12%/năm.

Điều này phù hợp với Quyết định số 13/2006/QĐ-TTg ngày 16.1.2006 của Thủ tướng Chính phủ về một số cơ chế tài chính ngân sách ưu đãi đối với thành phố Đà Nẵng và Thông tư số 34/2006/TT-BTC ngày 19.4.2006 của Bộ Tài chính.

Vì thế thẩm quyền quyết định là của UBND TP. Thành phố cân nhắc, thấy có hiệu quả mới quyết định. Vả lại, các văn bản pháp luật đều ghi rõ điều này. Nghị định số 38/2000/NĐ-CP ngày 23.8.2000 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất: "Người sử dụng đất nộp đủ số tiền sử dụng đất một lần theo thông báo của cơ quan thuế thì được giảm 20% số tiền sử dụng đất phải nộp". Đây là khoản thu mà ngân sách địa phương được hưởng 100%, không điều tiết về ngân sách trung ương và nguồn thu này chỉ được dùng để chi cho đầu tư phát triển, thay vì ngân sách Trung ương phải hỗ trợ một phần cho TP.

Vì vậy, theo Luật ngân sách thì địa phương có quyền quyết định 10% tiền sử dụng đất, UBND TP khẳng định việc thực hiện chính sách này là một trong những vận dụng linh hoạt, sáng tạo của TP mang lại hiệu quả thiết thực, nguồn thu ngân sách tăng lên hằng năm.

Nếu TTCP tính lãi suất của việc người sử dụng đất dây dưa không nộp tiền và yếu tố trượt giá với việc thu được tiền ngay thì mới thấy hiệu quả thế nào.

Năm 2011, do khó khăn chung của nền kinh tế nên TP không thu được nợ tiền sử dụng đất; năm 2012 vẫn không thu được. Chính phủ đã có Nghị quyết 13/NQ-CP; năm 2013 Chính phủ cũng tiếp tục cho giãn nợ theo Nghị quyết 02/NQ-CP và khả năng năm 2014 cũng không dễ thu được số nợ tiền sử dụng đất này. Nếu tính lãi suất 12%/năm thì trong 4 năm đó lãi suất là 48%. Từ đó cho thấy Thành phố giảm 10% thấp hơn rất nhiều so với lãi suất 4 năm nêu trên.

Qua phân tích, đánh giá, UBND TP khẳng định việc thực hiện chính sách này là một trong những vận dụng linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả của TP. Nhờ vậy mà nguồn thu ngân sách tăng lên hàng năm, đồng thời hạn chế yếu tố trượt giá làm tăng suất đầu tư. Điều này thực tế có lợi cho ngân sách.

Đấu giá và giao quyền sử dụng đất

Ông Văn Hữu Chiến cho rằng, UBND TP.Đà Nẵng khẳng định tất cả các trường hợp giao đất cho tổ chức, cá nhân đều được công khai đấu giá và giao quyền sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật về đất đai vào từng thời điểm. Việc đấu giá quyền sử dụng đất đều được công khai trên báo chí phát hành cả nước, bảo đảm đúng thời gian và các tiêu chí.

Việc TTCP cho rằng tình trạng giao đất không thông qua đấu giá còn phổ biến là không chính xác. Sau khi có thông báo trên báo chí mà có 2 nhà đầu tư trở lên nộp đơn thì TP tổ chức đấu giá, còn chỉ một nhà đầu tư xin mua thì đấu với ai?

Không phải từ năm 2003 đến nay mà trong 16 năm qua, TP chưa hề nhận được một ý kiến hay đơn thư phản ánh, khiếu nại về vấn đề này, điều đó có thể hiểu việc làm của TP là công khai, minh bạch.

Việc ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Ông Chiến cho rằng, kết luận của TTCP về vấn đề này khiến bạn đọc nghĩ rằng, nhiều nhà đầu tư "tay không bắt giặc", nghĩa là chỉ cần đấu giá trúng hay được giao đất là có thể chuyển nhượng và kiếm lời như một số trường hợp mà TTCP dẫn ra trong kết luận. Xin được khẳng định: Tất cả các trường hợp được giao đất, người được giao quyền sử dụng đất đều phải nộp đủ tiền 100%, thiếu 1 đồng cũng không được cấp sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).

Khi có sổ đỏ thì họ mua bán, chuyển nhượng theo pháp luật là quyền của họ. Vấn đề này không thuộc quyền hạn và trách nhiệm của UBND TP. TTCP căn cứ trên hợp đồng mua bán của họ để nói TP để thất thoát là thiếu thực tế và tính thuyết phục.

Ông dẫn một ví dụ: Giá đất TP giao cho nhà đầu tư (NĐT) sát với giá thị trường (nếu không có người đấu giá), sau đó NĐT chuyển nhượng cho một NĐT khác với giá trị cao hơn (thực ra là giá trị khống) để được vay vốn ngân hàng nhiều hơn. Thực ra hai NĐT này là một (là anh em ruột thịt, hoặc là người của công ty, và công ty)... Nếu để giá trị thực theo hợp đồng cũ là 100 tỉ đồng thì họ chỉ vay được 60 tỉ đồng (60%), nhưng làm hợp đồng khác nâng giá trị lên 600 tỉ  đồng thì họ vay ngân hàng được 360 tỉ đồng để đầu tư vào dự án khác.

Trường hợp Công ty TNHH Phúc Thiên Long mà trong kết luận TTCP nêu là một ví dụ. Thực ra hai chị em ruột chuyển nhượng cho nhau theo cách này. Vì thế không thể mang giá trị khống đó so với giá trị mà UBND thành phố phê duyệt có chênh lệch để quy kết thất thoát.

Vấn đề định giá đất

Theo Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng thì việc TTCP lấy giá đất của Hội đồng thẩm định giá đất làm căn cứ chính rồi so với giá đất UBND TP quyết định có sự chênh lệch và cho rằng vấn đề này cũng gây thất thoát là không có cơ sở.

Ông Chiến lý giải, theo quy định, việc phê duyệt giá đất để thu tiền sử dụng đất thuộc thẩm quyền của UBND TP. Hội đồng Thẩm định giá đất TP do UBND TP quyết định thành lập gồm đại diện Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Cục Thuế TP; Văn phòng UBND TP chỉ là bộ phận tư vấn, tham mưu, giúp việc cho lãnh đạo UBND thành phố trong việc xác định giá đất.

Sau khi xem xét đề xuất của Hội đồng thẩm định giá đất thành phố và cân nhắc, bàn bạc tập thể có tính toán đến nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại khu vực, thu hút đầu tư… thì việc đồng ý giảm, tăng hoặc giữ nguyên theo đề xuất Hội đồng Thẩm định giá đất thành phố là việc làm bình thường và đúng thẩm quyền của UBND TP.

Giá đất cụ thể được UBND TP xác định phù hợp với từng vị trí, địa điểm quy hoạch, điều kiện cơ sở hạ tầng…, giá đất thị trường ở vị trí đó tại mỗi thời điểm và các lô đất đều được đưa ra đấu giá công khai. Việc xác định giá các khu đất lớn từ vài hecta đến hàng chục hecta phải tính đến mật độ xây dựng (thường từ 60% đến 70%).

Khi áp dụng phương pháp xác định giá đất theo quy định của Chính phủ tại Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16.11.2004 về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất, hướng dẫn của Bộ Tài chính tại Thông tư số 114/2004/TT-BTC ngày 26.11.2004 thì giá đất có thể thấp hơn bảng giá do UBND thành phố quy định. Điều này là đương nhiên vì bảng giá do UBND TP quy định cho các lô đất nhỏ khoảng 100 m2, có mật độ xây dựng 100%, có cơ sở hạ tầng đầy đủ.

Vấn đề này, Bộ Tài chính đã có ý kiến tại Điểm 1 và Điểm 3 Công văn số 11021/BTC-QLCS ngày 16.8.2012.

- “Việc Hội đồng liên ngành thẩm định giá đất tỉnh, thành phố căn cứ vào bảng giá đất hằng năm và các phương pháp xác định giá theo quy định của pháp luật (Nghị định số 198/2004/NĐ-CP ngày 3.12.2004, Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16.11.2004, Nghị định số 123/2007/NĐ-CP ngày 27.7.2007 của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn) thực hiện xác định giá đất cụ thể tính thu tiền sử dụng đất, trình UBND cấp tỉnh quyết định là đúng quy định về thẩm quyền quyết định giá đất tính thu tiền sử dụng đất”.

- “… Mật độ xây dựng theo quy hoạch xây dựng chi tiết đã được duyệt chỉ là một trong các căn cứ để xác định giá đất tính thu tiền sử dụng đất”.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng đã có kết luận hết sức cụ thể tại Mục 4 kết luận số 94 ngày 25.4.2007:

“Việc bán khu đất 18.000 m2 cuối tuyến đường Phạm Văn Đồng, phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, khu Thương xá Vĩnh Trung, khu đất số 8 Phan Chu Trinh, khu đất tứ giác Phạm Hồng Thái - Nguyễn Chí Thanh - Nguyễn Thái Học - Yên Báy... qua xem xét Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng nhận thấy việc bán các khu đất trên là có chủ trương của tập thể UBND thành phố Đà Nẵng, thực hiện theo mục đích thương mại du lịch, không phải giá nhà ở, mật độ xây dựng nhà cao tầng từ 50% - 60% diện tích khu đất. Đất còn lại phục vụ công cộng. Vì vậy, không thể so sánh giữa giá đất làm dịch vụ theo đúng quy hoạch của thành phố với giá đất bán nền hoặc giá đất ở mặt tiền các đường phố chính”.

Ông Chiến lý giải thêm, ngày 1.1 hằng năm, TP thông báo công khai bảng giá đất, nhưng vài tháng sau, thị trường tăng, giảm, UBND phải quyết định điều chỉnh, chứ không thể ngồi chờ đến ngày 1.1 năm sau, vì thế có khi cao hơn, có khi phải thấp hơn giá đã công bố mới hợp quy luật thị trường, vì thế cũng không thể gọi đó là thất thoát.

Hội nghị T.Ư 6 bàn về đất đai cũng đã cho phép UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có quyền quyết định giá đất theo từng thời điểm. Đà Nẵng đi trước một bước và bước đi đó hợp với quy luật!

Ông Chiến nói: TTCP cũng không đưa vào các dự án mà TP chuyển nhượng được giá cao, làm lợi cho ngân sách để cân đối chung mà chỉ đi vào một hướng, mà hướng đó lại không phù hợp quy luật, thiếu tính thuyết phục, còn cứng nhắc là không toàn diện và công bằng.

Nguyễn Thế Thịnh
(lược thuật)