Hợp tác xã Nam Hà liên kết với nông dân phát triển cây gấc

Năm 2013, HTX Nam Hà trồng thử nghiệm thành công 2 ha cây gấc, năng suất đạt 20 tấn/ha, với giá bán vào khoảng 6 triệu đồng/tấn. Thấy cây gấc mang lại hiệu quả kinh tế cao, HTX đã vận động nhiều nông dân cùng tham gia phát triển mô hình trồng gấc.

Trong giai đoạn đầu, HTX hỗ trợ nông dân 50% chi phí giống, phân bón vi sinh, riêng hộ nghèo hỗ trợ 100%. Việc làm ăn được HTX và nông dân ký hợp đồng chặt chẽ. Để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX còn ký hợp đồng với Công ty TNHH Sản xuất dịch vụ - thương mại gấc Tây Nguyên. Vì vậy, việc mở rộng diện tích gấc rất thuận lợi, chỉ tính riêng hai huyện Chư Jút và Krông Nô, hiện đã có gần 500 hộ nông dân liên kết với HTX để phát triển vùng nguyên liệu với diện tích lên đến 600 ha. Ngoài ra, HTX còn liên kết phát triển thêm 1.400 ha gấc ở các tỉnh lân cận như: Đắk Lắk, Gia Lai và Bình Phước.

Điển hình như gia đình chị Đỗ Thị Mai, ở xã Tâm Thắng là một trong những nông dân gắn bó đầu tiên với HTX Nam Hà. Theo chị Mai, khoảng 2 năm về trước, khi quyết định chuyển đổi 0,5 ha cà phê sang trồng gấc, gia đình còn có phần lo lắng, do dự.

Tuy nhiên, trước sự cam kết chắc chắn của HTX, gia đình chị đã mạnh dạn thử nghiệm loại cây trồng mới này. Trong quá trình sản xuất, chị được cán bộ HTX hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây gấc tỉ mỉ, cẩn thận. Do đó, chỉ chưa đầy 1 năm sau khi xuống giống, cây gấc cho thu hoạch đến 10 tấn quả, với giá trị kinh tế đạt khoảng 60 triệu đồng.

Nếu so với trước đây, cũng với diện tích này, gia đình chị chỉ thu được khoảng 17 triệu đồng/năm. Cũng nhờ cây gấc, đời sống của gia đình chị đã từng bước khấm khá hơn trước. Tương tự, do thuộc diện hộ nghèo nên gia đình ông Nguyễn Giáp Thỉnh, ở xã Nam Dong (Chư Jút) được hỗ trợ 100% chi phí phân bón và cây giống để phát triển 0,8 ha gấc.

Ông Chỉnh tâm sự: “Gia đình chỉ phải đầu tư  kinh phí làm giàn cho cây gấc leo. Chỉ chưa đầy 1 năm trồng, gấc đã phủ kín giàn và cho ra những lứa quả đầu tiên, hứa hẹn sẽ giúp gia đình tôi thoát nghèo”.

Theo ông Trương Văn Định, Chủ nhiệm HTX Nam Hà thì cây gấc không kén đất, có sức chống chịu tốt, ít bị sâu bệnh, dễ chăm sóc, không đòi hỏi kỹ thuật cao và ít phải đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Theo tính toán bình quân 1 ha đất trồng được 500 gốc gấc, nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ cho thu hoạch trong vòng 20-30 năm.

Bình quân mỗi năm thu 1 vụ, nhưng nếu được tưới nước thêm vào mùa khô thì có thể thu 2 vụ/năm. Những vườn gấc được chăm sóc tốt thì 1 ha sẽ đạt năng suất khoảng 18 tấn trong năm thứ nhất, sang năm thứ hai lên đến 36 tấn năm và tiếp tục tăng lên cao trong những năm tiếp theo...

Trên thị trường, ngoài việc làm thực phẩm thì cây gấc còn được sử dụng nhiều trong y học, nhất là làm nguyên liệu chế biến thực phẩm chức năng, được người tiêu dùng rất ưa chuộng. Hiện nay, giá gấc được thu mua khoảng 6.000 đồng/kg nên 1 ha gấc, nông dân có thể thu lãi trên 100 triệu đồng.  

Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, với việc có hướng đi đúng, phát triển hợp lý, HTX Nam Hà không những tạo ra chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp mà còn giải quyết việc làm cho rất nhiều lao động tại địa phương cũng như thu hút được cả doanh nghiệp từ bên ngoài vào liên kết đầu tư. Hoạt động của HTX Nam Hà chính là mô hình kiểu mẫu để các HTX trên địa bàn tỉnh học tập và nhân rộng.

Bài, ảnh: Ngọc Lê