Sức mạnh thép cho ngư dân

Thanh Niên đã phỏng vấn ông Ngô Tùng Lâm (ảnh), Phó tổng giám đốc SBIC, về vấn đề này.

* SBIC đã triển khai thực hiện việc đóng các tàu cá vỏ thép thử nghiệm như thế nào thưa ông?

Tàu cho hai ngư dân Nam Định đã bàn giao từ tháng 12.2013, đến nay đã đánh bắt được 3 - 4 chuyến, phản hồi ban đầu rất tốt, có hiệu quả, tiêu hao nhiên liệu ổn định. Riêng tàu bàn giao cho ngư dân ở Quảng Ngãi mới đi một chuyến biển đầu tiên nên để có đánh giá chính xác phải đợi thêm vài chuyến biển nữa. Cuối tháng 6 chúng tôi sẽ bàn giao tiếp tàu thứ 4. Tại cuộc gặp với ngư dân Bình Định hôm 10.6, chúng tôi cũng cung cấp thông số chính, kích thước... của mẫu tàu để ngư dân trao đổi, giải đáp các thắc mắc.

Dự kiến SBIC sẽ đưa ra 6 - 10 mẫu tàu phù hợp với tập quán đánh bắt từng vùng, các chủng loại tàu theo các phương thức đánh bắt khác nhau, gồm tàu lưới rê, lưới kéo, lưới vây, tàu trục mực, tàu câu cá ngừ, tàu dịch vụ hậu cần nghề cá...

Sẽ đưa ra 6 - 10 mẫu tàu phù hợp cho ngư dân

* Một số ý kiến cho rằng các tàu thử nghiệm vừa qua chưa thực sự phù hợp, tiêu hao nhiên liệu lớn... SBIC sẽ nghiên cứu, điều chỉnh thế nào trong các mẫu tàu tiếp theo?

- Cuối tháng 6 chúng tôi có sơ kết lấy ý kiến của chính các ngư dân đã đi tàu thử nghiệm, cũng như tiếp thu các ý kiến góp ý từ các chuyên gia để điều chỉnh các mẫu tàu thiết kế cho phù hợp với thực tế và nhu cầu của ngư dân, từng vùng ngư trường... Dự kiến SBIC sẽ đưa ra 6 - 10 mẫu tàu phù hợp với tập quán đánh bắt từng vùng, các chủng loại tàu theo các phương thức đánh bắt khác nhau, gồm tàu lưới rê, lưới kéo, lưới vây, tàu trục mực, tàu câu cá ngừ, tàu dịch vụ hậu cần nghề cá...

Mức đầu tư của tàu vỏ thép cao hơn so với tàu vỏ gỗ cùng kích thước và công suất (khoảng 60% - PV), nhưng bù lại có ưu điểm về tốc độ, khả năng chịu được sóng gió lớn hơn, đi biển dài ngày, khoang chứa cá và nhiên liệu lớn, khả năng đánh bắt và bảo quản hải sản tốt hơn nên sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao từ việc gia tăng sản lượng, chất lượng đánh bắt, đặc biệt là độ an toàn khi đánh bắt xa bờ.

Về kỹ thuật thì SBIC không có gì lo ngại, vì các nhà máy thành viên của SBIC đã đóng nhiều tàu công nghệ phức tạp, kỹ thuật cao hơn. Mục tiêu của SBIC là tiếp thu và sớm đưa ra các mẫu tàu thực sự phù hợp với ngư dân các vùng miền, để khi Chính phủ thông qua gói hỗ trợ sẽ có sẵn mẫu tàu đóng triển khai thực tế cho ngư dân luôn. Hằng năm, SBIC có thể cung ứng khoảng 400 - 500 chiếc tàu đánh cá vỏ thép.

* Nhiều ngư dân lo ngại giá trị tàu vỏ thép khá lớn (5 - 7 tỉ đồng), nên dù được vay lãi suất thấp, nhưng nếu hoạt động không hiệu quả có thể sẽ trở thành gánh nặng nợ nần. Ông nhìn nhận về điều này thế nào?

- Việc ngư dân lo ngại vay nợ hoàn toàn có cơ sở. Để giải quyết mối lo này thì đồng thời phải kiểm soát được tiến độ đóng tàu, chất lượng tàu và chi phí đóng tàu. Theo SBIC, sẽ phải tiến hành khảo sát để đưa ra một số tiêu chí những đơn vị đóng tàu nào được tham gia chương trình này. Tránh tình trạng đơn vị đóng tàu đưa ra giá thấp nhưng chất lượng, tiến độ không đảm bảo. Ngoài ra, một số trang thiết bị chính như máy chính, hệ trục... phải đưa ra khung giá trần để kiểm soát hiện tượng đội giá.

Cơ chế cho vay phải được kiểm soát chặt, ngư dân được vay với lãi suất ưu đãi nhưng giải ngân phải thông qua ngân hàng, nếu tiến độ, chất lượng tàu đóng đáp ứng tốt, được ngư dân ký đồng ý thông qua thì ngân hàng mới giải ngân cho công ty đóng tàu, tránh giải ngân khống mà tiến độ không đảm bảo. Nói cách khác, nhà đóng tàu - ngư dân - địa phương - ngân hàng phải bắt tay chặt chẽ, mục tiêu là rõ ràng, minh bạch và hiệu quả.

Mai Hà (thực hiện)