EU bất ngờ "dội gáo nước lạnh" vào Trung Quốc về biển Đông

Động thái này có thể ảnh hưởng tới các quyết định của EU với Bắc Kinh tại hội nghị các ngoại trưởng Á-Âu (ASEM) vào tuần tới.

Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 30-10, một quan chức cấp cao của EU thẳng thắn thể hiện sự ủng hộ đối với Washington: “Mỹ đang thực thi tự do hàng hải”.

Mỹ điều tàu chiến USS Lassen vào vùng 12 hải lý quanh một trong những đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa hôm 27-10. Trong ảnh là tàu USS Lassen tập trận hồi tháng 5-2015. Ảnh: EPA

Một phát ngôn viên của Hải quân Mỹ trước đó nhấn mạnh rằng cuộc tuần tra là một phần trong các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ nhằm “bảo vệ các quyền lợi, quyền tự do và việc sử dụng hợp pháp vùng biển và không phận cho tất cả các quốc gia theo luật pháp quốc tế”.

Quan chức EU nói trên cho biết tổ chức này lo ngại kế hoạch của Bắc Kinh nhằm xây dựng các đảo nhân tạo mới ở biển Đông. Sự lên tiếng này của EU được cho là sẽ nhận được sự hoan nghênh của nhiều quốc gia châu Á khác đang kiên quyết phản đối tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở biển Đông.

“Mặc dù không đứng về bên nào trong tranh chấp biển Đông nhưng EU cam kết ủng hộ một trật tự hàng hải dựa trên các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước về Luật biển của Liên Hiệp Quốc”, một phát ngôn viên ngoại giao của EU cho biết trong một tuyên bố.

Phát ngôn nói trên thể hiện lập trường thẳng thắn và khách quan của EU dù tổ chức này đã và đang tăng cường quan hệ với Bắc Kinh, với kỳ vọng thu hút các nguồn vốn của Trung Quốc để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của khối và đang đàm phán một thỏa thuận thương mại và đầu tư song phương.

Theo Reuters, trái với Mỹ, nhiều chính phủ châu Âu đã quyết định gia nhập Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á (AIIB) do Trung Quốc khởi xướng.

Ngoại trưởng EU và châu Á sẽ nhóm họp tại Luxembourg vào tuần tới để tham dự Hội nghị Ngoại trưởng Á-Âu (ASEM). Đây là một sự kiện thường niên có sự tham gia của tất cả 28 quốc gia thành viên EU và 21 quốc gia châu Á, trong đó có Trung Quốc, Philippines và Việt Nam.