Thú vị món canh chua kiến vàng của người Ê đê

Kiến vàng sinh sống trên các cành cây, làm tổ ở những nơi cao. Những ổ kiến vàng có trứng được xem là “lộc rừng”. Đặc biệt vào mùa mưa từ tháng 5 trở đi, người Ê đê thường chọn thời điểm này đi "săn" kiến vàng vì đa phần chúng sẽ làm tổ và đẻ trứng nhiều. Nhắc đến các món ăn ngon truyền thống từ kiến vàng, người Ê đê mê mẩn món canh chua kiến vàng nấu với hoa “djam tang”. Để làm được món canh này phải có các nguyên liệu chính gồm kiến vàng, các loại tôm, cá, cua sông, hoa “djam tang”, ngò gai, nén, gia vị.

Hoa “djam tang"

Sống gần sông Sêrêpốk, người Ê đê được hưởng lợi với nhiều món quà mà thiên nhiên ban tặng. Khi những cây “djam tang” lên búp, nở hoa từ lòng sông, cạnh các bờ đá, phụ nữ Ê đê rủ nhau đi hái. Bằng nhiều cách như đặt giỏ hay đánh lưới trên dòng sông, đàn ông người Ê đê ở đây dành những con tôm, cua, cá nhỏ để nấu món canh chua.

Các loại thủy sản nhỏ như tôm, cua, cá... đánh bắt được từ dòng Sêrêpốk đã được sơ chế trước khi nấu canh chua

Để nấu được món ăn này, người Ê đê phải đi kiếm tổ kiến vàng. Thay vì dùng me hay lá giang để tạo vị chua cho món ăn, người Ê đê sẽ sử dụng kiến vàng tạo nên độ chua "độc lạ". Trên những cây cao ở trong rừng hoặc trong vườn cà phê, vườn cây trồng lâu năm, khi tìm thấy tổ kiến, người bắt cũng phải có kinh nghiệm và nghệ thuật để tránh làm vỡ tổ kiến. Những tổ đầy ắp kiến vàng và trứng kiến sẽ khiến hương vị của món canh càng đặc biệt và bổ dưỡng.

Món canh chua đặc biệt của người Ê đê

Với nguyên liệu dân dã, cách nấu canh chua kiến vàng cũng khá đơn giản. Đầu tiên, phụ người ta đặt lên bếp lửa một nồi nước vừa đủ dùng, khi nước sôi sẽ thả vào nồi các loại tôm, cua, cá nhỏ đã sơ chế và củ nén đập dập để tạo độ thơm. Sau khoảng 5 phút, nguyên liệu trong nồi đã đạt độ chín và tạo độ ngọt cho nước thì lần lượt thêm hoa “djam tang” và kiến vàng đã ngâm nước sạch. Khi nồi nước sôi, chất axít trong bụng kiến sẽ hòa với nước canh tạo nên một vị chua cực kì độc đáo, thơm ngon. Cuối cùng là nêm một chút muối, bột ngọt, thêm vài cọng ngò gai sẽ có được món ăn vô cùng đặc biệt. Tùy theo sở thích người nấu có thể thêm vài quả ớt đã giã nát tạo thêm vị cay cho món canh chua.

Món canh chua kiến vàng trên mâm cơm truyền thống của người Ê đê

Người thưởng thức món canh chua kiến vàng nấu hoa “djam tang” sẽ có được ấn tượng khó phai. Vị chua đặc biệt của kiến vàng kích thích vị giác của người nếm. Vị béo ngậy của trứng kiến khiến món ăn càng trở nên lạ miệng, hấp dẫn. Mùi thơm của món ăn đưa hơi cùng vị ngon ngọt từ các nguyên liệu sạch dưới lòng sông Sêrêpốk càng trở nên thú vị. Đây được xem là một món ăn hấp dẫn của người Ê đê, khi ăn cùng với cơm trắng càng kích thích vị giác người thưởng thức. Từ cách nấu giản đơn nhưng có được sự đậm đà của món canh chua khẳng định được nghệ thuật ẩm thực độc đáo của người Ê đê. Đó là sự kết hợp từ rừng và sông, từ hỏa và thủy, từ mặn và ngọt… một cách hài hòa, không hề đối xứng.

Bài, ảnh: H’Mai