Nhiều sai phạm
Qua kiểm tra, Đoàn đã phát hiện rất nhiều lỗi vi phạm của các đơn vị - HTX kinh doanh vận tải ô tô, trong đó phổ biến nhất vẫn là không tuân thủ các điều kiện, quy định của pháp luật, gây mất trật tự an toàn giao thông (TTATGT). Tuy nhiên, việc vi phạm của các chủ phương tiện ít bị cơ quan chức năng phát hiện hoặc khi phát hiện thì không kiên quyết xử lý.
Tính cho đến thời điểm này, Sở GT&VT tỉnh này đã cấp giấy phép kinh doanh vận tải cho 21 đơn vị với tổng số xe là 282, trong đó có 16 đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định với 112 xe.
Qua kiểm tra, hồ sơ đăng ký chất lượng dịch vụ vận tải, các đơn vị chưa ghi rõ số lượng hành lý được miễn cước cho hành khách, hoặc quy định số lượng hành lý được miễn cước cho hành khách không đúng với quy định.
Việc này đã dẫn đến tình trạng các chủ xe tùy tiện thu cước hành lý của khách. Một số hồ sơ của đơn vị kinh doanh được cơ quan chức năng cấp giấy phép hoạt động, nhưng chưa có tài liệu chứng minh người điều hành vận tải có thâm niên công tác quản lý 3 năm trở lên như theo quy định.
Đặc biệt, trong thời gian qua, 2 đơn vị kinh doanh vận tải tuyến cố định là Hợp tác xã (HTX) vận tải K’rông Nô và Chi nhánh Công ty CPVT ô tô Đắk Lắk có văn bản xin dừng hoạt động nhưng Sở Giao thông lại chưa kịp thời thu hối giấy phép.
Không chỉ thế, công tác cấp phù hiệu, biển hiệu, sổ nhật trình đối với xe chạy tuyến cố định, trong các hồ sơ xin cấp và đổi phù hiệu còn thiếu báo cáo việc thực hiện các quy định về TTATGT, chất lượng dịch vụ đã đăng ký, nhưng vẫn đi vào hoạt động. Một số sổ nhật trình chạy xe, các bến xe 2 đầu tuyến không nghi đầy đủ các thông tin theo quy định.
Công tác quản lý, giám sát hoạt động các doanh nghiệp vận tải thông qua việc trích xuất dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT) lắp đặt trên xe ô tô chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tối thiểu theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia.
Việc không truy cập, trích xuất được dự liệu qua hệ thống theo giỏi, dẫn đến việc không in được kết quả qua máy in cầm tay. Mọi thông tin về phương tiện trong dữ liệu trích xuất từ thiết bị lại không khớp với thông tin thực tế. Bên cạnh đó, công tác xử lý cũng thiếu kiên quyết, kịp thời, dẫn đến việc vi phạm về TTATGT của các lái xe và chủ xe diễn ra phổ biến.
Ông Nguyễn Văn Viện, Giám đốc Sở GTVT thừa nhận tại buổi làm việc với đoàn công tác Bộ Giao thông: “Thông qua TBGSHT, lực lượng chức năng phát hiện số lượng xe vi phạm về tốc độ là khá nhiều. Những trường hợp như thế, sở chỉ mới có văn bản nhắc nhở chứ chưa xử phạt nghiêm khắc.
Một số trường hợp bị xử lý vi phạm hành chính, mức xử phạt còn thấp, nên không đủ răn đe lái xe cũng như chủ phương tiên. Còn các tồn tại, thiếu sót như khi phát hiện các đơn vị kinh doanh trong việc quản lý hồ sơ phương tiện tại cồn ty chưa khoa học, bộ phận theo giỏi ATGT không hoạt động, không có hợp đồng cho thuê xe giữa các bên, người điều hành chưa đáp ứng các điều kiện, thì sở chỉ mới nhắc nhở chứ chưa áp dụng các hình thức xử lý”.
Phải xử nghiêm các đơn vị kinh doanh vận tải
Có thể thấy rằng, với việc buông lỏng quản lý, xử lý thiếu kiên quyết của lực lượng chức năng, nó đã vô tình tiếp tay cho các đơn vị vận tải vi phạm vô số lỗi trong hoạt động cũng như vi phạm về TTATGT. Trong 5 đơn vị do Đoàn công tác tiến hành kiểm tra, tất cả đều vi phạm trong lĩnh vực hoạt động vận tải.
Đơn cử, HTX vận tải Đắk Mil, Đắk R’lấp và Thành Tân, toàn bộ hoạt động của phương tiện, các HTX này đều giao trắng cho chủ xe tự ý điều hành. HTX chỉ có một vai trò “ngồi” thu khoản tiền dịch vụ và cho chủ xe mang thương hiệu của mình mà thôi.
Không chỉ vậy, các HTX ký hợp đồng lao động với lái xe, nhân viên phục vụ trên xe chỉ mang tính hình thức, công tác quản lý, trả tiền lương, các chế độ chính sách đều do chủ phương tiện.
Chưa dừng lại ở đó, các đơn vị vận tải không thực hiện việc theo giỏi phương tiện thông qua TBGSHT, kiểm tra an toàn phương tiện, kiều kiện của lái xe và phân tích, đánh giá về ATGT. Bộ phận theo giỏi ATGT của một số đơn vị hoạt động cũng chỉ mang tính hình thức. Điều này dẫn đến số vụ vi phạm về tốc độ của các lái xe là rất lớn.
Cụ thể, trong số 11 xe được kiểm tra TBGSHT thì có tới 5 xe không trích xuất được giữ liệu. Kiểm tra tốc độ của 27 xe thì có tới 20 xe vi phạm với số lần là gần 1.500. Thậm chí có xe vi phạm tốc độ lên đến 550 lần, đơn vị có xe vi phạm nhiều nhất vẫn là 3 cái tên là HTX vận tải Đắk R’lấp, Thành Tân và Đắk Mil. Ngoài những vi phạm kể trên, 5 đơn vị đều không niêm yết giá cước đầy đủ trong xe và ngoài xe.
Sự buông lỏng quản lý của cơ quan chức năng, chính là Sở Giao thông-Vận tải đang là kẻ hở để các đơn vị vận tải lợi dụng hoạt động thiếu minh bạch, gây mất TTATGT hoạt động vận tải.
Trong những năm qua, đã có không ít trường hợp lái xe của các đơn vị vận tải trên địa bàn gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, bỏ chạy khi bị lực lượng chức năng ra hiệu dừng xe.
Với những vi phạm kể trên, thiết nghĩ đơn vị có chức năng, thẩm quyền cần tăng cường công tác thanh tra kiểm tra toàn diện nhằm chấn chỉnh hoạt động vận tải của các đơn vị sớm đi vào nề nếp.
Cùng với đó, việc áp dụng các hình thức xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm mới đủ sức răn đe, giáo dục cho các lái xe cũng như chủ phương tiện và đơn vị quản lý.
Thiết nghĩ, đây là vệc cần kíp cần phải triển khai ngay, không thể để kéo dài sẽ xẩy ra tình trạng “mất bò mới lo làm chuồng”.
Phạm Khánh - Hải Dương