Người mới làm cao

Không ít đối tác bên ngoài luận giải từ đó chủ định của ông Duterte xử lý chuyện Philippines bị Trung Quốc tranh chấp chủ quyền theo cách khác so với người tiền nhiệm. Thực chất không hẳn hoàn toàn như vậy.

Ông Duterte không có phát biểu nào ẩn hiện ý định xem xét lại chứ chưa nói đến chấm dứt mọi thỏa thuận hợp tác đã ký kết giữa Philippines và Mỹ từ những thời trước. Ông đề cập đường lối riêng, “không phụ thuộc vào Mỹ và không thỏa mãn lợi ích của bất cứ ai ngoài lợi ích của Philippines”.

Có thể thấy được dụng ý của ông Duterte ở đây là làm cao với Mỹ và tạo thế mới cho quan hệ với Trung Quốc. Mọi tuyên bố về đối ngoại và an ninh của tân Tổng thống Duterte cho tới nay đều chung chung và mâu thuẫn, bao hàm ý tưởng mới nhưng không đồng hành với mức độ khả thi cần thiết. Nói bao giờ cũng dễ hơn làm và ông Duterte càng cầm quyền lâu hơn ở Philippines thì rồi sẽ càng có nhiều điều chỉnh về tông điệu, mức độ và thậm chí cả thực chất so với những gì đã được thể hiện.

Lính Mỹ và Philippines trong một cuộc tập trận chungAFP

Không phải quan hệ với Mỹ mà với Trung Quốc mới là thách thức đối ngoại và an ninh lớn nhất, phức tạp nhất đối với ông Duterte. Vị tân tổng thống này xem ra đang tận dụng lợi thế của người mới để gây dựng phạm vi hành động rộng lớn hơn so với người tiền nhiệm. Nói thế thôi chứ ông thừa biết rằng trong chuyện này, Philippines có thể không phụ thuộc nhưng không thể không hợp tác với Mỹ.