Lý do ở chỗ dù chưa kiểm phiếu đầy đủ nhưng đã có gần 40% cử tri tin vào những quan điểm cực đoan và thái quá, trái ngược với những quy chuẩn giá trị chính trị và pháp lý chung lâu nay ở nước này của ông Duterte.
Trong vận động tranh cử, ông Duterte tập trung chủ yếu vào chống tội phạm và tham nhũng cũng như thể hiện phong cách cá nhân khác biệt chứ không bộc lộ hệ quan điểm riêng về chính sách đối ngoại, quan hệ quốc tế, các vấn đề khu vực và thế giới. Ông cũng chưa đưa ra định hướng và lộ trình giải quyết các vấn đề cấp thiết về kinh tế, xã hội cũng như an ninh. Cho nên hiện thật khó có thể dự báo chính xác tương lai Philippines dưới thời ông Duterte.
Phong cách tranh cử của ông Duterte dù bị nhiều chỉ trích nhưng vẫn lấy lòng được các cử triREUTERS |
Điều hiện có thể chắc chắn là phong cách chính trị và cầm quyền mới. Ông Duterte đã chứng tỏ là con người của hành động với suy tính thực dụng, đặt kết quả lên hàng đầu đúng với câu “mục đích thần thánh hóa công cụ”. Sự thiếu vắng định hướng chiến lược lâu dài về đối nội lẫn đối ngoại được bù đắp bằng sự kiên định mục đích.
Những phát biểu tranh cử của ông Duterte về đối ngoại quá ít ỏi và không thống nhất. Dù vậy, chúng báo hiệu quan điểm thái độ còn cứng rắn hơn với Trung Quốc, coi trọng hơn quan hệ hợp tác với Mỹ và Nhật Bản, ưu tiên cao hơn cho quan hệ với những nước có cùng vấn đề phải xử lý, chẳng hạn như Biển Đông. Trung Quốc không khỏi lo ngại về Philippines bản lĩnh hơn trong khi Mỹ lo ngại về khả năng ông Duterte không coi trọng dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền.
Thảo Nguyên