Nông dân Đức Mạnh với giải pháp trồng hồ tiêu xen canh trong vườn cà phê

Hộ anh Phạm Đức Quân ở thôn Đức Thuận, xã Đức Mạnh, huyện Đăk Mil là một trong những hộ chọn giải pháp trồng hồ tiêu xen canh trong vườn cà phê. Mặc dù có kinh nghiệm trồng và chăm sóc nhưng do cà phê đã già cỗi nên năng suất thấp. Sau khi tìm hiểu thông tin, thấy mô hình trồng tiêu xen canh trong vườn cà phê có nhiều ưu điểm, anh đã quyết định trồng thử vào năm 2009. Đến nay, 100 trụ tiêu đầu tiên đã cho thu hoạch. Năm 2013, anh Quân tiếp tục triển khai trồng trụ tiêu xen canh trên toàn bộ vườn cà phê. Để hồ tiêu không phát triển cạnh tranh với cà phê, anh Quân chọn giải pháp trồng xen với mật độ vừa phải và sử dụng trụ sống để trồng hồ tiêu. Trụ sống sẽ có tác dụng che bóng, chắn gió cho cà phê. Đối với cà phê già cỗi, anh Quân từng bước tái canh bằng cách ghép chồi và hãm ngọn ở độ cao cần thiết. Việc chăm sóc, tưới nước cho cà phê và hồ tiêu cũng không quá phức tạp.

Từ mô hình trồng xen hồ tiêu trong vườn cà phê, nhất là cà phê già cỗi cần phải tái canh đem lại hiệu quả kinh tế, nhiều hộ nông dân trên địa bàn xã Đức Mạnh đã và đang áp dụng mô hình này. Qua thực tế cho thấy, khi trồng xen, tỷ lệ sâu bệnh trên cà phê và hồ tiêu đều giảm so với vườn trồng thuần. Vì vậy, trong khi tính toán các giải pháp như tái canh từng phần, ghép cải tạo thì việc trồng xen hồ tiêu trong cà phê rồi cải tạo dần được không ít nông dân lựa chọn. Nếu trồng xen trong vườn cà phê, hồ tiêu sẽ không đạt năng suất cao như trồng thuần nhưng lại cho thu nhập ổn định. Tuy nhiên, hồ tiêu lại đang là sản phẩm có giá trị kinh tế cao trên thị trường nông sản.

Theo đánh giá của chính quyền địa phương, qua thực tế theo dõi cho thấy, khi cây hồ tiêu đưa vào trồng trong vườn cà phê có một số đặc điểm sau: Đó là cây hồ tiêu không cạnh tranh dinh dưỡng với cây cà phê vì cây tiêu được trồng ở dưới gốc các cây bóng mát.Cây hồ tiêu không cạnh tranh ánh sáng trong với cà phê vì cây tiêu có bộ tán hình trụ vươn thẳng lên phía trên bám vào thân cây bóng mát.Giai đoạn mùa khô trùng vào giai đoạn tưới nước cho cây cà phê. Vì vậy cây hồ tiêu cũng được hưởng lượng nước tưới để sinh trưởng và ra hoa.Cây hồ tiêu thu hoạch vào sau mùa thu hái cà phê, do vậy không có sự tranh chấp về lao động. Mặc dù đã có hiệu quả kinh tế cao trên cùng đơn vị diện tích, tuy nhiên, hồ tiêu là cây trồng dễ bị dịch bệnh nên bà con cần có sự theo dõi, đánh giá kỹ trước khi phát triển ồ ạt.

Hiệu quả trước mặt của việc trồng xen cây hồ tiêu trong cà phê bằng trụ sống là hình thức khai thác, sử dụng đất đai tiết kiệm, có hiệu quả. Tuy nhiên, tính an toàn mang độ bền vững đối với cây hồ tiêu khi được trồng xen trong cà phê thì cần phải có thêm thời gian và cần sự đánh giá mang tính chuyên môn của ngành chức năng.

Bảo Ngọc – Chấn Hưng